RZYMSKIE HITY: TEMPIETTO di BRAMANTE

Dość długo wspinaliśmy się stromą uliczką w upale do chiesa di San Pietro in Montorio, by zobaczyć kolejne dzieła Berniniego. Jednak przed kościołem zastaliśmy spore zgromadzenie dość cichych i smutnych jak na Włochów ludzi. Stwierdziliśmy, że zapewne jest to pogrzeb i odpuściłam zwiedzanie. Poszłam do widocznych dalej zabudowań i nie pożałowałam.
Przez bramę zobaczyłam Tempietto, które było jednym z moich must see w Rzymie! A minutę później zlokalizowałam wejście do … ambasady Hiszpanii :-) i już szłam labiryntem pomieszczeń do okrągłej świątyńki. Na ścianach pomieszczeń wyeksponowano wystawę na temat Tempietta oraz Bramantego, ale niestety opisy były tylko po włosku i hiszpańsku.

Nieznający historii Tempietta mogliby przypuszczać, że stoją przed autentyczną starożytną świątynią zamkniętą z każdej strony przez mury klasztoru convento di San Pietro in Montorio. Tymczasem był to celowy zabieg projektującego ją architekta- Donato Bramante. Świątynia została wybudowana jako voto dziękczynne za urodzenie się pierwszego syna królewskiej pary na tronie Hiszpanii- Ferdynanda i Izabeli w 1478 roku. Niestety królewicz Jan zmarł w wieku lat 19 [1497]. W tym czasie świątynia jeszcze nie istniała, ale przekazane wcześniej pieniądze nie poszły na marne i postawiono ją na początku wieku XVI. Dokładna data nie jest ustalona- czasem wymienia się rok 1502, a niektórzy uczeni mówią nawet o 1510. Wbrew więc pierwszemu wrażeniu jest to jedna z pierwszych, o ile nie pierwsza!, budowla renesansowa, który to okres charakteryzował się czerpaniem wzorów z architektury rzymskiej. Doskonałe proporcje i harmonię zawdzięcza Bramante dostosowaniu się do wytycznych zawartych w księgach antycznego architekta i konstruktora machin wojennych Witruwiusza żyjącego w I w.p.n.e. za panowania min. Juliusza Cezara. Na pewno każdy zna słynny wizerunek Leonarda da Vinci- sylwetkę mężczyzny wpisanego w okrąg- wzorował się on właśnie na Witruwiuszu!

Świątynia zbudowana została na planie koła, z zewnętrzną kolumnadą w stylu doryckim. Kolumn jest 16 i jest to liczba nieprzypadkowa- była uznawana za doskonałą zarówno przez wspomnianego Witruwiusza jak i Pitagorasa, jako suma 8+8 które symbolizowały nieskończoność, a także śmierć i zmartwychwstanie. Wg pierwotnych planów budynek miał stać na okrągłym dziedzińcu, który podkreślałby i wzmacniał centralną pozycję świątyni. Plany jednak zarzucono i do dziś Tempietto stoi na kwadratowym, niewielkim placyku. Wygląda to dosyć dziwnie, ale równocześnie w jakiś sposób wydobywa jej oryginalność. Jest też dosyć zaskakujące i przez to zdobywa sobie fanów.

Zbliżenie na kopułę… 

.. i zoom na herb z trzema rycerskimi hełmami zwieńczonymi orłami i lwem. 

Zdobione metopy na fryzie pod balustradą, na którą niestety nie można wejść. 

  Tuż po wejściu do miniaturowego wnętrza [średnica zaledwie ok. 4,5m!] pod stopami zauważamy przepiękną marmurową mozaikę w stylu cosmatesco. Styl wziął nazwę od rodziny Cosmati, z której pochodziło wielu cenionych mistrzów tej sztuki.

Z kolei nad głową mamy niebo :-)

Na mini ołtarzu umieszczono posąg św. Piotra w śmiesznej czapce i z kluczami w dłoni. Ówcześni wierzyli, że świątynia stoi dokładnie na miejscu męczeństwa czyli ukrzyżowania Piotra. 

Wg płaskorzeźby zdobiącej cokół rzeźby ukrzyżowano go głową w dół czyli tak jak rzekomo się stało. 

Inna rzeźba, nie najwyższych lotów, we wnętrzu.

Kolejny przykład posadzki cosmatesco- w otworze widać kryptę, do której można zejść po rampie projektu Berniniego [od zewnątrz] i zaglądnąć, ale nie wejść. 

Na środku zaznaczono miejsce, w którym rzekomo stał krzyż Piotra. Ciekawostką jest, że owa krypta jest o wiele starsza niż sama świątynia. Archeolodzy datują ją na I lub II wiek n.e.

Bogato zdobiony sufit krypty i jeszcze jeden posąg Piotra- na moje oko bez większych wartości artystycznych.

W dalszej części ekspozycji można przejść na kolejny krużganek z niewielką fontanną pośrodku. W jego podcieniach wyeksponowano wystawę fotografii architektury Hiszpanii, a nad głowami można podziwiać obrazy z XVIw. autorstwa Pomarancia czyli Niccolo Circignani (ok. 1517/152- po 1596).

W głębi widać wejście do sali wystawowej, gdzie trafiliśmy na świetną wystawę min. obrazów abstrakcyjnych.

  Niestety nieczynna fontanna.

Detal fontanny- z tej paszczy kiedyś płynęła woda. 

Wspomniana wystawa- Alberto Di Fabio/Kepa Garraza – Oltre ogni ragionevole dubbio. Formy zaprezentowane przez Alberto di Fabio z jednej strony kojarzą się z kosmosem, niezbadaną przestrzenią, a z drugiej przypominają atom, albo wręcz i komórki naszego ciała. Absolut na zewnątrz i wewnątrz nas samych.

Plakaty przedstawiające polityków od czasów starożytnych do współczesnych szczerze mówiąc nie wpadły mi w oko. Za to obrazy… uwielbiam! [niestety wystawa już się zakończyła] 

 Źródło

Źródło

Po tej niespodziewanej wizycie w Tempietto oraz uczcie dla oczu trafiliśmy jeszcze na przyjazd panny młodej. I tu już atmosfera była zupełnie inna, a kobieta była obfotografowana nie tylko przez profesjonalistę i rodzinę, ale i przypadkowych turystów- nie sprawiała wrażenia niezadowolonej z tego faktu :-)

Klasyczny automobil przed chiesa di San Pietro in Montorio.

Tempietto di Bramante wznosi się przy kościele chiesa di San Pietro in Montorio przy Piazza o tej samej nazwie. Można je oglądać codziennie oprócz poniedziałków od 10-18, a towarzyszące wystawy codziennie od 10-21. Wejście przez Ambasadę Hiszpanii- dobrze oznaczone dużymi plakatami takimi jak na zdjęciu poniżej. Szczegóły co do wystaw czasowych na stornie Accademia Spagna, po włosku lub hiszpańsku. Nawet jeśli przyjdziemy w poniedziałek lub po/przed godzinami otwarcia to możemy zobaczyć świątynie przez bramę pomiędzy kościołem a ambasadą. Koszt wejścia- 0€!

Polecam każdemu, bo Tempietto jest naprawdę urocze, a dodatkowym atutem jest fakt, że możemy ten skarb oglądać zupełnie za darmo :-)